Εργατικό κέντρο Ελευσίνας και πολιτιστική πρωτεύουσα – ημιτελείς σημειώσεις σχετικά με τον (αυτο)εξευτελισμό των ηττημένων

Οι παρακάτω φωτογραφίες είναι από την πορεία της Κυριακής 11/11/2018 στα πλαίσια του καλλιτεχνικού έργου “Αποθέματα:Inventory”.

Καλλιτεχνικό “απεργιακό μπλoκ” με θεατές αντί για μπάτσους

Αντί για μπογιά προτζέκτορας. Ζούμε στον 21ο αιώνα, κύριοι.

Πανό της παλιάς εποχής με μπογιά χωρίς προτζέκτορα. Εκθέματα από την παλιά εποχή. Τα θυμάται κανείς άραγε;

“Κουκουλοφόρα” δεσποινίς πλάι πλάι με ηλικιωμένους “απεργούς”. Κοίτα να δεις που η τέχνη τελικά κατάφερε να ενώσει τα φρικιά με το λαό!

Ο κυκλωμένος κύριος είναι πρόεδρος του εργατικού κέντρου της Ελευσίνας και φτιάχνει όπλα στην Πυρκαλ. Σκέφτεται ότι αν είχε ένα τύμπανο και ένα καλλιτέχνη παραπάνω στην τελευταία κινητοποίηση για την αγαπημένη του Πυρκάλ ίσως αυτή να ήταν ακόμα μαζί μας.

.

Το εργατικό κέντρο της Ελευσίνας είναι ένας από τους συνεργάτες των πολιτισμένων. Πλάι στον δήμο και πλάι στους ”ταξικούς εχθρούς” του, τις μεγάλες βιομηχανίες της περιοχής (ελπέ, τιτάν κλπ) που είναι οι ευγενικοί χορηγοί.Το εργατικό κέντρο της Ελευσίνας συνεργάζεται με τους πολιτισμένους είτε στο καλλιτεχνικό κομμάτι είτε στο κομμάτι της οργάνωσης και υλοποίησης της πολιτιστικής πρωτεύουσας γενικότερα. Όσον αφορά στο καλλιτεχνικό κομμάτι, βοηθάει σε διάφορες εκδηλώσεις της θεματικής Eu-Working classes. Ένα παράδειγμα είναι το έργο “Αποθέματα:Inventory”. Όσον αφορά στο κομμάτι της οργάνωσης και υλοποίησης της πολιτιστικής πρωτεύουσας γενικότερα, παρέχει το κτήριό του για εκδηλώσεις ή συνέδρια. Παράδειγμα είναι η παραχώρηση του χώρου για την διεξαγωγή του συνεδρίου-συνάντησης “Πολιτισμός 2030, Είναι η Τέχνη Πρωτεύουσα;” για το τετραήμερο 8-11 Νοέμβρη 2018. Επίσης παλιότερα έπαιζε να του παραχωρήσει και το χώρο για να είναι τα γραφεία της εταιρίας “Ελευσίνα 2021 Α.Ε.”.

.

Από την μία το εργατικό κέντρο της Ελευσίνας υποτίθεται ότι υπερασπίζεται τα ταξικά συμφέροντα της εργατικής τάξης ενάντια στα συμφέροντα του κεφαλαίου. Από την άλλη η “Ελευσίνα 2021 Α.Ε.” θεωρεί ότι η εποχή των ταξικών κινημάτων της εργατικής τάξης έχει τελειώσει και στην θέση τους πλέον υπάρχουν μόνο κινήματα πολιτών, μκο, πολιτισμός, δημοκρατικός διάλογος. Διάλογος με το κράτος, τους καπιταλιστές, διάλογος όλων με όλους. Οι πολιτισμένοι έτσι θεωρούν ότι γίνονται πλέον τα πράγματα και έτσι θεωρούν ότι πρέπει να γίνονται. Όχι ταξικός πόλεμος, αλλά ταξική ειρήνη και συνεργασία.

Πώς γίνεται λοιπόν και το εργατικό κέντρο της Ελευσίνας συνεργάζεται με τους πολιτισμένους; Φταίνε απλά οι εργοταπατέρες συνδικαλιστές; Φταίει που δεν είναι αρκετά ριζοσπαστικοί; Φταίει που είναι ξεπουλημένοι και εργοδοτικοί;

Οι σύγχρονοι προλετάριοι γιατί δεν προβληματίζονται με αυτήν την συνεργασία; Έχουν καταλάβει ότι οι συνδικαλιστές του εργατικού κέντρου είναι καθάρματα και δεν ξαφνιάζονται με αυτήν τους την στάση; Ή μήπως απλά δεν τους φαίνεται τίποτα περίεργο σε αυτήν την συνεργασία, επειδή δεν έχουν ταξική συνείδηση για να την κρίνουν;

.

Το παλιό εργατικό κίνημα είναι νεκρό.

Το παλιό εργατικό κίνημα πέθανε την δεκαετία του 1970. Εκείνη την δεκαετία έγινε στην ελλάδα μια σύντομη προλεταριακή ανταρσία. Αυτήν την ανταρσία την αφομοίωσε το Πασόκ καθόλη την δεκαετία του 80. Αυτή η προλεταριακή ανταρσία εγκαινιάστηκε στην Ελευσίνα με την απεργία στην National Can¹ το 1974 στην οποία συμμετείχαν και 60 πακιστανοί εργάτες. Ήταν η πρώτη απεργία μετά την χούντα. Αυτήν την απεργία δεν την στήριξε καθόλου το εργατικό κέντρο της Ελευσίνας, αντιθέτως την λοιδόρησε, την σαμποτάρισε και την συκοφάντησε. Το εργατικό κέντρο από ό,τι φαίνεται δεν ανέχθηκε το ενδεχόμενο μιας αυτόνομης αγωνιστικής εργατική τάξης παίζοντας έτσι για πρώτη φορά ένα ρόλο που μερικά χρόνια αργότερα θα ήταν ο μοναδικός του λόγος ύπαρξης. Το ρόλο αυτού που ύπουλα σαμποτάρει και αν χρειαστεί καταστέλλει τους αυτόνομους προλεταριακούς αγώνες.

.

Το παλιό εργατικό κίνημα είναι νεκρό – ή έστω ζόμπι.

Η φιγούρα του εργοστασιακού εργάτη δεν είναι πλέον η κυρίαρχη, όπως ήταν μέχρι τα τέλη του 20ου αιώνα και οι νέες εργατικές φιγούρες μέχρι τώρα δεν φαίνεται να γοητεύονται από μορφές οργάνωσης του στυλ “εργατικό κέντρο”, όταν εκδηλώνουν ενδιαφέρον για ταξική οργάνωση και αγώνα. Αυτό έχει ως συνέπεια την αποδυνάμωση του θεσμού του εργατικού κέντρου. Το εργατικό κέντρο σήμερα είναι μια μορφή προλεταριακής οργάνωσης που αντιστοιχεί στο παλιό εργατικό κίνημα και τίποτα άλλο. Της λείπουν τα υποκείμενα που θα έπρεπε να οργανώνονται με αυτήν την μορφή. Της λείπουν οι προλετάριοι. Οι σύγχρονοι προλετάριοι, όταν θέλουν να κάνουν ταξικούς αγώνες, δεν τους κάνουν πλέον μέσω του εργατικού κέντρου, πόσω μάλλον όταν αυτοί οι ταξικοί αγώνες δεν ανήκουν αμιγώς στην κατηγορία των “εργασιακών αγώνων” (αντιφασιστικοί αγώνες, αγώνες για το περιβάλλον κλπ).

Τα παραπάνω έχουν ως συνέπεια την αποδυνάμωση της διαμεσολαβητικής ισχύος του εργατικού κέντρου. Πλέον οι προλεταριακές αρνήσεις, όταν εκφράζονται συνειδητά, δεν διαμεσολαβούνται από το εργατικό κέντρο, τουλάχιστον όχι σε τόσο μεγάλο βαθμό όπως γινόταν τον 20ο αιώνα. Αν οι προλετάριοι έχουν κάποια σχέση σήμερα με το εργατικό κέντρο, τότε αυτή η σχέση είναι σχεδόν πάντα εργαλειακή. Δεν βλέπουν καμία απελευθερωτική προοπτική στο εργατικό κέντρο. Βλέπουν μόνο ένα ευκαιριακό εργαλείο μπας και την παλέψουν λίγο καλύτερα κατά την διάρκεια μιας κατά κανόνα μάταιης εργατικής διεκδίκησης.

Ο διαμεσολαβητικός ρόλος του εργατικού κέντρου έχει αποδυναμωθεί και αυτό το βλέπουν το κράτος και το κεφάλαιο. Από αυτήν την άποψη πλέον το έχουν όλο και λιγότερο ανάγκη. Για ποιο λόγο το κράτος και το κεφάλαιο να ασχολούνται με ένα ακίνδυνο για αυτούς εργατικό κέντρο και να ανέχονται την ύπαρξή του (οικονομικά και πολιτικά), όταν αυτό δεν μπορεί να ελέγξει και να καταστείλει από τα μέσα τους ταξικούς αγώνες που ενδεχομένως προκύψουν;

.

Το εργατικό κέντρο της Ελευσίνας συνεργάζεται με την πολιτιστική πρωτεύουσα και ελπίζει να βγει κερδισμένο από αυτήν την συνεργασία. Προσπαθεί να μην χάσει την αναγνώριση του διαμεσολαβητικού του ρόλου από τους καπιταλιστές και το κράτος. Παράλληλα με την προσπάθεια αυτή ψάχνει να βρει και έναν νέο λόγο ύπαρξης και να τον διαφημίσει μέσω της πολιτιστικής πρωτεύουσας. Τα τελευταία χρόνια μάλιστα έχει μετατραπεί με λεφτά του έσπα σε παράρτημα του οαεδ με τρίμηνα ή εξάμηνα προγράμματα κατάρτισης εργαζομένων υπό το πρόσχημα αντιμετώπισης της ανεργίας. Ο εξευτελισμός της ηττημένης εργατικής τάξης εδώ φαίνεται σε όλο του το μεγαλείο. Το εργατικό κέντρο όχι απλά δεν καταγγέλλει αυτές τις μορφές υποτιμημένης και χωρίς δικαιώματα μισθωτής εργασίας που πλασάρονται ως μέθοδοι διαχείρισης/καταπολέμησης της ανεργίας την στιγμή που είναι μέθοδοι επιβολής της εργασίας, αλλά αντίθετα πρωτοστατεί στην εφαρμογή τους.

Το εργατικό κέντρο της Ελευσίνας ψάχνοντας τον νέο του λόγο ύπαρξης γίνεται όλο και πιο γελοίο. Το πρόβλημα όμως είναι ότι δεν υπάρχει πολύς κόσμος που να αντιλαμβάνεται αυτήν την γελοιότητα. Η διανοητική κατάσταση όσων εργατών βλέπουν στο εργατικό κέντρο και τους συνδικαλιστές του τους υπερασπιστές των ταξικών τους συμφερόντων είναι ένδειξη της ταξικής μας ήττας.

.

Στο έργο “Αποθέματα:Inventory” οι συνδικαλιστές του εργατικού κέντρου της Ελευσίνας και άλλοι εργάτες και συνταξιούχοι είτε έδωσαν συνεντεύξεις, οι οποίες αποτέλεσαν το εκθεσιακό υλικό του έργου, είτε παρευρέθησαν στην πορεία της 11 Νοέμβρη που ήταν το μεγάλο γεγονός του έργου.

Στις συνεντεύξεις τους συνδικαλιστές και εργάτες είπαν ότι τα παλιά τα χρόνια η κατάσταση των εργατών ήταν χάλια, ότι με αγώνες βελτιώθηκε και ότι πλέον είναι καλύτερα. Είπαν ότι παλιά οι αγώνες είχαν το θετικό ότι νικούσαν αλλά το αρνητικό ότι είχαν πολιτικές ταμπέλες (εννοώντας βέβαια ότι οι συνδικαλιστές ήταν πιο αριστεροί από το Πασόκ). Είπαν ότι σήμερα το πρόβλημα είναι πως κλείνουν οι βιομηχανίες και ότι έτσι χάνουν την δουλειά τους ή μένουν απλήρωτοι και ότι για αυτό δεν φταίνε οι καπιταλιστές αλλά ή κακιά η ώρα που ήρθε η οικονομική κρίση στην ελλάδα και η κακιά η τύχη που οι ελληνικές κυβερνήσεις είναι γεμάτες με ανίκανους και με λαμόγια.

Οι συνδικαλιστές του εργατικού κέντρου της Ελευσίνας πήγαν στην πορεία των πολιτισμένων που “ήταν σαν τις πορείες που κάνανε παλιά οι εργάτες”. Πήγαν σε μια αναπαράσταση ταξικού αγώνα, σε μια πορεία-καλλιτεχνικό-έργο. Ο εξευτελισμός των ηττημένων αναδεικνύεται εδώ περισσότερο από ποτέ. Οι εργατοπατέρες που εδώ και πολλές δεκαετίες έχουν σταματήσει να κάνουν πραγματικές ταξικές πορείες και να υπερασπίζονται τα προλεταριακά συμφέροντα² και αντιθέτως σαμποτάρουν κάθε ταξικό αγώνα, πήγαν σε ένα προλεταριακό simulation.

.

Εξευτελισμός και ειρωνεία στα μούτρα μας. Αυτό ήταν η καλλιτεχνική πορεία που έγινε την Κυριακή 11 του Νοέμβρη. Αυτό εκτίθεται στον Φονιά μέσα στα κοντέινερ από τις 11 ως τις 18 του Νοέμβρη.

 


  1. Σχετικά με την απεργία της National Can βλέπε το παρακάτω ντοκιμαντέρ στην αρχή.

Ιστορικό της απεργίας στην National Can υπάρχει και εδώ:

324037975-Απεργία-της-National-Can

και εδώ (περιοδικό αντί, 1974, τεύχος 12):

anti_1974_teuxos_12-pages-33-37

2. Στις 9 Νοέμβρη, δύο μέρες πριν την καλλιτεχνική “απεργία”, πέθανε ένας εργάτης με ειδικές ανάγκες του δήμου του Ασπρόπυργου καθώς εργαζόταν ενώ άλλος ένας τραυματίστηκε. Το εργατικό κέντρο της Ελευσίνας δεν φαίνεται και πολύ ψημένο να κάνει τίποτα, ούτε καν τα προσχηματικά. Περισσότερα εδώ:

https://www.efsyn.gr/arthro/ergatiko-dystyhima-ston-aspropyrgo